น้ำ อีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืชทุกชนิด ไม่เพียงแต่อ้อยเท่านั้นที่ต้องการน้ำเพื่อช่วยให้ทุกช่วงการเจริญเติบโตสมวัยได้ผลผลิตตามที่เกษตรกรต้องการ
โดยปกติแล้วอ้อยต้องการน้ำประมาณ 1,200-1,600 มิลลิเมตรต่อปี ซึ่งขึ้นอยู่กับการกระจายตัวของฝนในแต่ละปีด้วย ทั้งนี้สภาพภูมิอากาศในปัจจุบันเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ทำให้ปริมาณน้ำฝนไม่เพียงพอและการกระจายตัวของฝนจึงไม่เหมาะสมทำให้อ้อยกระทบแล้งแทบทุกปี จึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ ผลผลิตของอ้อยลดลง ดังนั้นเกษตรกรต้องวางแผนจัดการน้ำให้อ้อยได้รับน้ำอย่างเต็มที่ตามความต้องการในแต่ละช่วง ซึ่งอ้อยต้องการน้ำในแต่ละช่วงแตกต่างกันออกไปดังนี้
ระยะที่ 1 หรือ ระยะตั้งตัว ซึ่งเป็นระยะอ้อยเริ่มงอก อายุอ้อย 2-3 สัปดาห์ กินเวลาประมาณ 30 วันระยะนี้เป็นช่วงที่อ้อยเริ่มงอกจนมีใบ และเป็นต้นอ่อน ความต้องการน้ำจะยังไม่มากนัก เพราะรากอ้อยยังสั้นและการคายน้ำยังมีน้อย ความต้องการน้ำ ระยะนี้จะอยู่ที่ 4 มิลลิเมตรต่อวัน รวมแล้วต้องใช้น้ำ 120 มิลลิเมตร
ระยะที่ 2 หรือ ระยะเติบโตทางลำต้น ซึ่งเป็นระยะที่อ้อยแตกกอ อายุอ้อย 3-4 เดือน กินเวลา 140 วัน เปรียบเทียบกับมนุษย์คือช่วงวัยเด็กจนถึงวัยรุ่น ซึ่งเป็นช่วงที่สำคัญต่อพัฒนาการทางด้านร่างกาย อ้อยในช่วงนี้กำลังแตกกอ และสร้างปล้อง รากอ้อยเริ่มแผ่กระจายทั้งแนวราบและแนวลึก จึงเป็นช่วงที่อ้อยต้องการน้ำมากและบ่อยครั้ง หากได้รับน้ำอย่างเพียงพอ จำนวนลำต่อกอจะมีมาก ปล้องจะยาว และผลผลิตสูง ระยะนี้อ้อยมีความต้องการน้ำ 4.5 มิลลิเมตรต่อวัน รวมแล้วต้องใช้น้ำ 630 มิลลิเมตร
ระยะที่ 3 หรือ ระยะสร้างน้ำตาล อายุ 7-8 เดือน กินเวลา 125 วัน ระยะนี้เป็นช่วงที่ให้น้ำเฉพาะในอ้อยที่เริ่มแสดงอาการขาดน้ำ ไม่จำเป็นต้องให้น้ำบ่อย เพราะพื้นที่ใบอ้อยที่ใช้ประโยชน์จะน้อยลง และอ้อยคายน้ำน้อยลง รวมถึงตอบสนองต่อแสงแดดน้อยลง ระยะนี้ความต้องการน้ำจะอยู่ที่ 5 มิลลิเมตรต่อวัน รวมความต้องการน้ำ 625 มิลลิเมตร
ระยะที่ 4 หรือ ระยะสุกแก่ กินเวลาประมาณ 35 วัน เป็นช่วงที่อ้อยเติบโตน้อยลง และกำลังสะสมน้ำตาล ความต้องการน้ำ 4 มิลลิเมตรต่อวัน รวมความต้องการน้ำ 140 มิลลิเมตร
เมื่อดูปริมาณน้ำที่อ้อยต้องการตลอดฤดูกาลเมื่อเทียบกับปริมาณน้ำฝนที่ตกเพียง 100-120 วันในช่วงเดือนพฤษภาคม-กันยายนของแต่ละปีด้วยปริมาณเฉลี่ย 1,000-1,200 มิลลิเมตรต่อปี สรุปได้ว่า ปริมาณน้ำฝนอย่างเดียวไม่เพียงพอต่อความต้องการของอ้อย
การเสริมน้ำด้วยระบบชลประทานในไร่อ้อยจึงเป็นเรื่องสำคัญที่มิตรผลโมเดิร์นฟาร์มเสริมจาก 4 หลักตามแนวทางปลูกอ้อยรูปแบบเกษตรสมัยใหม่ ทั้งการขุดบ่อเก็บน้ำ ขุดบ่อบาดาล หรือรูปแบบต่าง ๆ ตามสภาพความเหมาะสมของแต่ละพื้นที่ เพื่อให้อ้อยได้รับน้ำอย่างเพียงพอ
แน่นอนว่าประโยชน์ของการให้น้ำแบบชลประทาน คือ ทำให้อ้อยที่เราปลูกขาดน้ำน้อยที่สุด เท่าที่จะทำได้ เพื่อที่อ้อยจะได้เจริญเติบโตมากที่สุด ดังนั้นหากต้องการให้ผลผลิตอ้อยสูง ปริมาณน้ำฝนรวมกับน้ำชลประทานต้องเท่ากับปริมาณน้ำที่อ้อยต้องการนั่นเอง
ที่มา : วารสารสี่เสาพลัส