มิตรชาวไร่จำได้ไหมคะว่า ตอนเป็นนักเรียน ครูที่สอนวิชา ก.พ.อ. หรือการงานพื้นฐานอาชีพ สอนให้เราเชื่อและจำฝังใจว่า การปลูกพืชที่ดีต้องพรวนดิน เพื่อช่วยให้ดินร่วนซุย รากพืชชอนไชหาอาหารได้ดี ดินมีช่องว่าง ไม่อัดแน่นกันเกินไป ทำให้น้ำ ปุ๋ย เข้าถึงรากโดยง่าย ที่สำคัญการพรวนดินช่วยให้ดินได้สัมผัสกับออกซินเจนและไนโตรเจนในอากาศโดยตรง…นี่คือสิ่งที่คนส่วนใหญ่รับรู้ เพราะครูได้เน้นย้ำจากที่ร่ำเรียนมา

แต่มีบางสิ่งที่ครูอาจพูดไปแล้ว แต่ไม่ได้เน้นย้ำหรือให้ความสำคัญมากนัก นั่นคือ “การพรวนดินมากเกินไปส่งผลเสียอย่างไร” ทำให้เรื่องนี้คนส่วนใหญ่มองข้าม พอคิดจะปลูกอะไร สิ่งที่ต้องทำอันดับแรกเลยคือ ไถพรวนดิน ไถให้เยอะ พรวนให้มาก ดินจะได้ร่วน ๆ น้ำ ปุ๋ยจะได้ซึมลงง่าย ๆ

มิตรผลโมเดิร์นฟาร์มเน้นย้ำอยู่เสมอว่า “การลดการไถพรวน (Minimun Tillage)” เป็นปัจจัยสำคัญในการเตรียมดินปลูกอ้อย เพราะการปลูกอ้อยสมัยใหม่ดินดีได้โดยไม่ต้องไถพรวนหรือไถพรวนเฉพาะบางส่วนเท่านั้น สาเหตุที่เรารณรงค์เรื่องนี้เพราะ ปัญหาจากการไถพรวนดินมากเกินไป มีดังนี้

• การไถพรวนดินมากไป จะทำลายระบบนิเวศในดิน เพราะในดินมีไส้เดือน แมลง จุลินทรีย์หลากหลายชนิด คอยตะกุยคุ้ยเขี่ยให้ดินร่วนซุยอยู่แล้ว และออกซิเจนก็เพียงพอต่อการหายใจของรากพืช ยิ่งถ้าเราให้ปุ๋ยเพียงพอต่อความต้องการ พืชก็ไม่จำเป็นต้องพึ่งพาปุ๋ยไนโตรเจนจากอากาศ ดังนั้นการขุดไถพรวนดินบ่อยไป จะกลายเป็นการทำลายสิ่งมีชีวิตเหล่านี้มากขึ้น ซ้ำร้ายพรวนไปโดนราก พืชอาจตายหรือชะงักการเจริญเติบโตได้
• การไถพรวนดินบ่อย ทำให้ดินแห้ง มีความเสี่ยงทำให้ดินเป็นกรดมากขึ้น เพราะเมื่อหน้าดินร่วนซุย อากาศ น้ำ ซึมเข้าผิวดินได้มากและเร็วขึ้น เมื่อเกิดฝนตก น้ำชะล้างหน้าดิน คาร์บอนไดออกไซด์ที่มากับฝนและน้ำ จะทำปฏิกิริยาเคมีเกิดเป็นกรดคาร์บอนิก ต่อมาจะแตกตัวเป็นไฮโดรเจนที่มีภาวะเป็นกรดเข้าไปแทนที่ และผลักดันแคลเซียมและแมกนีเซียมในดินให้ไหลไปที่อื่น ความเป็นด่างในดินเลยน้อยลง ทำให้ดินเป็นกรดมากขึ้น ยิ่งดินมีช่องว่างรูพรุนมาก โอกาสดินเป็นกรดก็ยิ่งสูงขึ้นตามไปด้วย

นอกจากนี้การไถพรวนดินแต่ละครั้ง ยังเต็มไปด้วยค่าใช้จ่ายจิปาถะมากมาย ทั้งค่ารถ ค่าน้ำมัน ค่าแรงงาน เป็นต้นทุนอีกต่างหาก ทั้งนี้มิตรผลโมเดิร์นฟาร์มขอแนะนำการไถพรวนที่ถูกวิธีและเหมาะสมกับการทำไร่อ้อยสมัยใหม่ ซึ่งการไถพรวนเตรียมดินให้อ้อยที่ถูกต้อง ต้องไถให้ลึก เพื่อให้ดินร่วนซุย ให้รากอ้อยได้ขยายชอนไชหาอาหารได้สะดวก ทำให้ดินสามารถระบายน้ำ และอากาศ ได้ดี ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญให้อ้อยเติบโต ซึ่งถ้าวางแผนการเตรียมดินดีจะสามารถอยู่ได้เกิน 10 ปี โดยไม่ต้องเตรียมดินหรือไถพรวนใหม่นั่นเอง

อีกหนึ่งวิธีลดการไถพรวนคือ วิธี Direct Drill โดยการปลูกพืชตระกูลถั่วเพื่อบำรุงดิน เมื่อถึงเวลาเก็บเกี่ยวผลผลิตจากถั่ว ให้มิตรชาวไร่พ่นกลูโฟซิเนตให้ถั่วยืนต้นตาย จากนั้นลงมือปลูกอ้อยได้เลย โดยไม่ต้องไถพรวนดิน เมื่อถั่วที่ยืนต้นตายย่อยสลาย ไนโตรเจนจากไรโซเบียมที่เกาะที่ปมรากถั่วจะสร้างความอุดมสมบูรณ์ให้ดินเป็นแหล่งอาหารของอ้อยต่อไป รับรองว่า อ้อยที่โตท่ามกลางซากถั่วเจริญงอกงามดีกว่าแปลงที่ไถพรวนอย่างหนักแน่นอน