“ระหัดวิดน้ำ” เป็นนวัตกรรมพื้นบ้านของไทยที่มีมาตั้งแต่อดีต ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อใช้ประโยชน์ในการวิดน้ำเข้าสวนและไร่นา ซึ่งถือว่าเป็นภูมิปัญญาของไทยที่บ่งบอกถึงความรุ่งเรืองทางการเกษตรเมื่อครั้งอดีต แต่อย่างไรก็ตามระหัดวิดน้ำที่ทำจากไม้ในยุคนั้นยังคงมีข้อจำกัดหลายอย่าง เมื่อพิจารณาจากหลักการและทฤษฎีทางด้านวิศวกรรมชลศาสตร์จะพบว่า หากระดับการสูบน้ำทำมุมมากกว่า 30 องศา น้ำที่ชักลากจะไหลย้อนลงมาตามรางวิดน้ำ ซึ่งเป็นข้อจำกัดทางด้านประสิทธิภาพของระหัดวิดน้ำโบราณนั่นเอง

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.) สุวรรณภูมิ จึงได้นำแนวคิดของระหัดวิดน้ำมาต่อยอด ออกแบบนวัตกรรมและสร้าง “ระหัดวิดน้ำพลังงานแสงอาทิตย์” เพื่อการเกษตร โดยพัฒนาและเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานให้สูงขึ้นและทันสมัยมากขึ้น ลดข้อจำกัดเดิม ซึ่งสามารถนำไปใช้ได้จริงในราคาที่ถูก เพราะได้นำเอาพลังงานแสงอาทิตย์ซึ่งมีอยู่อย่างเหลือเฟือ มาใช้ขับเคลื่อนมอเตอร์แทนที่การใช้พลังงานลมเพื่อลดข้อจำกัดด้านพื้นที่การใช้งาน

ระหัดวิดน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ ซึ่งออกแบบและสร้างโดยนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร์ และคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.) สุวรรณภูมิ มีแนวความคิดของการสร้างและออกแบบโดยใช้ต้นแบบจากระหัดชกมวย ซึ่งใช้แรงคนเป็นต้นกำลังในการหมุนระหัดวิดน้ำ ใช้วัสดุที่หาได้ง่ายในปัจจุบัน สามารถหาซื้อได้ตามร้านค้าวัสดุก่อสร้างทั่วไป และใช้เทคนิคในการทำงานพื้นฐานที่ช่างทั่วไปสามารถทำได้ เช่น งานตัด งานเจาะ และงานเชื่อม ใช้เครื่องมือช่างพื้นฐานที่มีอยู่ก็สามารถสร้างระหัดวิดน้ำได้ โดยโครงสร้างทำขึ้นจากเหล็กฉาก เจาะรูพร้อมชุดอุปกรณ์ต่อสำเร็จรูป มีท่อสูบน้ำเป็นวัสดุพีวีซี (PVC) ชุดก้านใบระหัดสร้างจากเหล็กรูปพรรณ ตลอดจนใบระหัดวิดน้ำที่สร้างจากยางนอกรถบรรทุก ประกอบกันเป็นสายพานระหัดที่มีระบบฟันเฟืองถ่ายทอดกำลังเป็นเหล็กรูปพรรณ มีชุดต้นกำลังที่เป็นมอเตอร์กระแสตรงจากจักรยานไฟฟ้าที่ใช้พลังงานจากระบบผลิตไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์โดยตรง

สำหรับพลังงานไฟฟ้า ใช้ไฟฟ้ากระแสตรงที่ได้จากแผงโซล่าเซลล์ชนิดผลึกเดี่ยว ขนาด 30 โวลต์ 300 วัตต์ เป็นต้นกำลังในการขับเคลื่อนระหัดวิดน้ำใช้ขับมอเตอร์กระแสตรง ขนาด 24 โวลต์ 250 วัตต์ มีประสิทธิภาพ 78% ต่อขั้นด้วยไดโอดบริดจ์ (Diode Bridge) ขนาด 50 แอมป์ 1,000 โวลต์ และแบตเตอรี่

การทำงานของระหัดวิดน้ำนี้ได้ผ่านการทดสอบวัดอัตราการไหลผ่านฝาย โดยคำนวณหาประสิทธิภาพของเครื่องสูบน้ำพบว่า ระหัดวิดน้ำพลังงานแสงอาทิตย์เครื่องนี้มีประสิทธิภาพการทำงานที่สูงถึง 97% ที่ระดับความสูง 1 เมตร

นับเป็นนวัตกรรมที่ตอบโจทย์สำหรับการทำเกษตรยุคใหม่ เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพสูง จัดทำได้จากวัสดุที่หาง่าย ใช้งานได้สะดวก ที่สำคัญคือช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายและลดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม  

ข้อมูลจาก : https://www.technologychaoban.com/agricultural-technology/article_122456

ภาพประกอบจาก : http://miu.isit.or.th/News.aspx?id=4367