คำว่า “ของเหลือ” หรือ “เศษ” มักมีจุดจบเดียวกันคือ “ถูกทิ้ง” เพราะถูกมองว่าไม่เกิดคุณค่า ไม่มีประโยชน์ที่จะเก็บไว้ได้อีกต่อไป…มิตรชาวไร่ รู้หรือไม่ว่า หากเราตัดความคิดนี้ออกไป ก่อนจะทิ้งของเหลือ หรือเศษ อะไรต่าง ๆ ก็แล้วแต่ ให้เรามองหาประโยชน์และคุณค่าของสิ่งนั้นก่อนทิ้ง แล้วเราจะได้ประโยชน์จากสิ่งนั้นไม่มากก็น้อยแน่นอน โดยเฉพาะ “วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร”

วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรในบ้านเรามีอยู่มากมายหลายประเภท และมีปริมาณมาก กระจัดกระจายทั่วประเทศ วัสดุเหลือใช้บางประเภทถูกนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์หลายด้าน อาทิ ฟางข้าว แกลบ ใบมันสำปะหลัง เหง้ามันสำปะหลัง รวมไปถึงกากอ้อยหรือกากชานอ้อย (Bagasse) ที่เราชาวไร่อ้อยคุ้นเคยกันดี

กากอ้อย เป็นวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรหรือสารอินทรีย์อีกประเภทหนึ่งที่มีดีกว่าการทิ้งเป็นของเหลือ เพราะกากอ้อยที่เหลือจากกระบวนการหีบอ้อยในโรงงานน้ำตาล ที่ปัจจุบันยังมีจำนวนอยู่พอสมควร มีราคาขายจากโรงงานตันละประมาณ 300 – 400 บาท ขึ้นอยู่กับสภาพของกากอ้อย เพื่อนำมาใช้ประโยชน์หลาย ๆ ด้าน ดังนี้

1. กากชานอ้อยสามารถนำมาทำเป็นส่วนผสมการทำปุ๋ยหมักได้ ด้วยการหมักกับปุ๋ยคอกหรือแกลบดิบ แล้วราดตามด้วยหัวเชื้อจุลินทรีย์ ทั้งนี้มีเกษตรกรบางรายนำกากอ้อยไปคลุกกับดินแล้วไถพรวนก่อนปลูกพืช เพื่อใช้เป็นอินทรียวัตถุปรับปรุงบำรุงดินได้โดยไม่ต้องพึ่งสารเคมี

   

2. กากชานอ้อยสามารถนำไปทำเชื้อเพลิงได้ โดยปัจจุบันมีการใช้กันอย่างแพร่หลายในวงการอุตสาหกรรมทั้งในรูปแบบกากปกติ อัดเม็ดและอัดก้อน
3. กากชานอ้อยสามารถนำไปผลิตเอทานอลได้ เนื่องจากกากน้ำตาลในปัจจุบันมีราคาสูงขึ้นมาก (ตันละ 3,000 – 3,500 บาท) ส่งผลให้ต้นทุนการผลิตเอทานอลสูงขึ้น หากไม่ใช่โรงงานหีบอ้อยโดยตรงที่พอจะมีวัตถุดิบจากกากน้ำตาล อาจจะลำบากเรื่องต้นทุนการทำเอทานอล จึงทำให้อุตสาหกรรมพลังงานหลายแห่งหันมาใช้กากอ้อยในการผลิตเอทานอลซึ่งต้นทุนถูกกว่ามากขึ้น

   

4. กากชานอ้อยสามารถนำมาผลิตเป็นกระดานไม้อัดได้
5. กากชานอ้อยสามารถนำไปผลิตเยื่อกระดาษที่ใช้ในอุตสาหกรรมกระดาษได้ ถึงแม้โรงงานกระดาษจากกากชานอ้อยในประเทศไทยมีไม่กี่โรงงาน เพราะโรงงานกระดาษส่วนใหญ่ใช้ไม้ยูคาลิปตัส เป็นวัตถุดิบหลัก แต่ในต่างประเทศนั้นเป็นที่นิยมกันอย่างมาก โดยเฉพาะบราซิล ซึ่งในอนาคตอันใกล้ มิตรผลโมเดิร์นฟาร์มเชื่อว่าอุตสาหกรรมกระดาษจากกากชานอ้อยจะเป็นที่แพร่หลายมากขึ้น

จะเห็นว่ากากอ้อยหรือกากชานอ้อยมีประโยชน์หลายด้าน ทั้งด้านการเกษตร พลังงาน อุตสาหกรรมกระดาษ อุตสาหกรรมวัสดุก่อสร้าง ขึ้นอยู่กับการประยุกต์ดัดแปลงของผู้ใช้งาน โดยเฉพาะด้านพลังงาน ซึ่งกากชานอ้อยเป็นแหล่งพลังงานจากธรรมชาติอีกรูปแบบหนึ่งที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งมิตรผลเชื่อว่าประเทศไทยของเรามีศักยภาพเพียงพอในการนำวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรมาผลิตเป็นพลังงานได้อีกมากมาย ซึ่งเป็นการเพิ่มคุณค่าให้ของเหลือใช้ และเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรจากวัสดุเหลือทิ้ง นับว่าเป็นการทำของเสียไม่ให้เสียของอย่างแท้จริง

ขอบคุณที่มา:

https://www.mygreengardens.com/

http://siamvip.com/managefiles/fileUploads/VIPPLYWOOD/imgUploads/vip44.png

http://community.akanek.com/node/1567

https://csmmse.wixsite.com/etanol/farmacologia?lightbox=dataItem-j28yhfru