สวัสดีค่ะมิตรชาวไร่ การบำรุงดินสำหรับพื้นที่ที่ปลูกอ้อยต่อเนื่องมาเป็นเวลานานสามารถทำได้หลายวิธี แต่วิธีที่มิตรผลโมเดิร์นฟาร์มแนะนำมิตรชาวไร่มาตลอดคือ การพักดินปลูกพืชตระกูลถั่วเพื่อบำรุงดิน

การปลูกพืชตระกูลถั่ว เป็นการปลูกพืชบำรุงดินทางเลือกหนึ่งที่เป็นวิถีของมิตรผลโมเดิร์นฟาร์ม เพราะพืชตระกูลถั่วช่วยในการเพิ่มไนโตรเจนและธาตุอาหารให้กับดิน ทำหน้าที่ตรึงแก๊สไนโตรเจนในอากาศ ด้วยการอาศัยจุลินทรีย์ที่อยู่ในปมรากถั่ว ที่เรียกว่า ไรโซเบียม (Rhizobium) ซึ่งเป็นการอยู่ร่วมกันแบบพึ่งพาอาศัย ต้นถั่วให้สารอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตแก่ไรโซเบียม ส่วนไรโซเบียมก็ให้ไนโตรเจนแก่ต้นถั่วนั่นเอง และเมื่อไถกลบ พืชตระกูลถั่วจะเน่าเปื่อยเป็นปุ๋ยพืชสดเพิ่มธาตุไนโตรเจนและอินทรียวัตถุในดิน กลายเป็นแหล่งอาหารอันอุดมสมบูรณ์ให้แก่อ้อย

พืชตระกูลถั่วที่มิตรชาวไร่นิยมปลูกมีหลายชนิดทั้ง ถั่วพุ่ม ถั่วเขียว ถั่วเหลือง ถั่วลิสง ถั่วฝักยาว รวมถึงปอเทือง แต่ละชนิดล้วนมีคุณสมบัติเป็นปุ๋ยพืชสดบำรุงดิน ปลูกง่ายแม้ในสภาวะแล้ง เพราะถั่วเหล่านี้ต้องการน้ำน้อย และสามารถเก็บผลผลิตสร้างรายได้เสริมได้อีกด้วย

การปลูกพืชตระกูลถั่วให้ได้ผลดีมีประสิทธิภาพ ลดขั้นตอนการทำงาน และประหยัดค่าใช้จ่าย ควรเลือกเครื่องมือมาช่วยงานให้เหมาะสม ดังนี้

1. เครื่องหยอดถั่ว 3 แถว เครื่องมือตัวนี้เป็นลักษณะการปลูกถั่วด้วยการหยอดเมล็ดถั่วลงเป็นจุด จุดละ 3-5 เมล็ด แต่จุดอ่อนของเครื่องหยอดถั่ว 3 แถว คือจะควบคุมความลึกของเมล็ดในแต่ละแถวยากเล็กน้อยหากพื้นที่นั้นไม่สม่ำเสมอกัน
2. เครื่องปลูกถั่วแบบจานคู่ (Double Disc Opener Soybeans Planter) เครื่องนี้สามารถทำงานได้ถึง 20 ไร่ต่อวัน โดยใช้น้ำมันเพียง 2 ลิตรต่อไร่เท่านั้น โดยใช้รถแทรกเตอร์ตั้งแต่ 105 แรงม้าเป็นหัวลาก สามารถฝังเมล็ดที่ระดับความลึก 3-10 เซนติเมตร ลักษณะปลูกเมล็ดจะลงทีละเมล็ด ทำให้ไม่เกิดความเสียหาย และควบคุมความลึกของเมล็ดในแต่ละแถวได้แม้พื้นที่จะไม่สม่ำเสมอกัน

นอกจากขั้นตอนการปลูกที่มีเครื่องจักรเข้ามาช่วยแล้ว เวลาที่ต้องไถกลบเศษซาก สามารถใช้เครื่องไถกลบ ขึ้นเบดด้วย เบดรีโนเวเตอร์ (Bed Renovator) ได้อีกแรง ถ้ามิตรชาวไร่เลือกปลูกถั่วเหลืองเป็นพืชคลุมดิน ขอแนะนำให้ใช้อัตราเมล็ดพันธุ์ ถั่วเหลือง 7-10 กิโลกรัมต่อไร่ ปลูกครั้งละ 3 แถว บนเบดที่พรวนไว้ แต่ละแถวห่างกัน 40 เซนติเมตร ปลูกลึก 2-5 เซนติเมตรกำลังดี

ส่วนปอเทืองใช้วิธีปลูกโดยใช้รถไถขณะดินมีความชื้นอยู่ แล้วหว่านเมล็ดปอเทืองบนเบด จะคราดกลบหรือไม่ก็ได้ ถ้าคราดกลบปอเทืองจะงอกได้สม่ำเสมอและเจริญเติบโตได้ดี

เมื่อปลูกพืชตระกูลถั่วครบระยะ เคล็ดลับช่วงที่เหมาะสำหรับการไถกลบพืชตระกูลถั่วที่ดีที่สุด คือ ช่วงถั่วออกดอก ซึ่งเป็นช่วงที่ถั่วสะสมธาตุอาหารและน้ำหนักสูงสุด การทิ้งให้ถั่วย่อยสลายผุพังก็จะปลดปล่อยธาตุอาหารให้แก่อ้อยที่มิตรชาวไร่จะปลูกตามมา

ประโยชน์ของปุ๋ยพืชสดมีตั้งแต่เพิ่มอินทรียวัตถุจากการไถกลบพืชปุ๋ยสดลงในดิน จะทำให้มีการเพิ่มขึ้นของอินทรียวัตถุในดิน หลังจากพืชปุ๋ยสดนั้นสลายตัวสมบูรณ์แล้วและยังเป็นการชดเชยปริมาณอินทรียวัตถุในดินที่สูญเสียไปจากการปลูกอ้อย หากไถกลบพืชปุ๋ยสดอย่างสม่ำเสมอเป็นประจำ ยิ่งจะทำให้ดินมีปริมาณอินทรียวัตถุเพิ่มขึ้น อีกทั้งช่วยในการรักษาและปรับปรุงโครงสร้างดินให้ดินเกาะตัวกันอย่างหลวม ๆ โปร่งร่วนซุย อุ้มน้ำได้ดีขึ้น และมีสภาพเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของอ้อยอีกด้วย

ที่มาข้อมูล

http://biology.ipst.ac.th/

วารสาร 4 เสาพลัส