ดินที่อุดมสมบูรณ์เปรียบเสมือนรากฐานของการเกษตรที่ยั่งยืน แต่หลายครั้งเราอาจไม่ทันสังเกตว่าดินของเรากำลังเสื่อมโทรมลงเรื่อย ๆ มิตรผลโมเดิร์นฟาร์มจะพามาทำความเข้าใจกับ 3 สาเหตุสำคัญที่ทำให้ดินในไร่อ้อยของเราเสื่อมคุณภาพกันค่ะ

3 สาเหตุสำคัญที่ทำให้ดินเสื่อมโทรม

1. โครงสร้างของดินเสีย

โครงสร้างดินที่ดีควรมีลักษณะร่วนซุย มีช่องว่างให้อากาศและน้ำผ่านได้สะดวก แต่เมื่อโครงสร้างดินเสีย จะเกิดปัญหาต่าง ๆ เช่น ดินแน่นทึบ รากอ้อยไม่สามารถชอนไชหาอาหารได้ ทำให้ต้นอ้อยเจริญเติบโตช้าการระบายน้ำไม่ดี น้ำขังในแปลง ทำให้รากอ้อยขาดออกซิเจน เสี่ยงต่อการเกิดโรครากเน่า การอุ้มน้ำลดลง ในหน้าแล้ง ดินจะแห้งเร็ว ทำให้อ้อยขาดน้ำง่าย

ส่วนสาเหตุที่ทำให้โครงสร้างดินเสีย อาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การใช้เครื่องจักรขนาดใหญ่ที่มีน้ำหนักเยอะ ในไร่บ่อยเกินไป การเผาใบอ้อยหลังเก็บเกี่ยว ทำให้อินทรียวัตถุในดินลดลง การใช้สารเคมีมากเกินไป ทำลายจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ในดิน เป็นต้น

2. การไถพรวนที่มากเกินไป

การไถพรวนเป็นขั้นตอนสำคัญในการเตรียมดิน แต่หากทำมากเกินไปจะส่งผลเสียต่อดิน จากการทำลายโครงสร้างดิน ดินจะแตกเป็นผงละเอียด เมื่อฝนตกจะเกิดการอัดแน่น การพลิกหน้าดินบ่อย ๆ ทำให้ดินสูญเสียความชื้นเร็วขึ้น และรบกวนสิ่งมีชีวิตในดิน เช่น ไส้เดือนและจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์จะถูกทำลาย

ควรไถพรวนด้วยวิธีที่เหมาะสม ลดความถี่ในการไถพรวน ไถตามแนวระดับเพื่อป้องกันการชะล้างหน้าดิน และใช้เครื่องมือที่เหมาะสมกับสภาพดิน

3. ลักษณะทางเคมีของดินที่ไม่เหมาะสม

ความสมดุลทางเคมีของดินมีผลโดยตรงต่อการเจริญเติบโตของอ้อย ปัญหาที่พบบ่อย ได้แก่ ดินเป็นกรดจัด (pH ต่ำ) ทำให้ธาตุอาหารบางชนิดละลายออกมามากเกินไป หรือดินเค็มที่เกิดจากการสะสมของเกลือในดิน ทำให้อ้อยดูดน้ำและธาตุอาหารได้ยาก และธาตุอาหารไม่สมดุล เช่น มีไนโตรเจนมากเกินไป ทำให้อ้อยอ่อนแอ เป็นโรคง่าย เป็นต้น

สาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหาทางเคมีของดิน มักเกิดการใช้ปุ๋ยเคมีติดต่อกันเป็นเวลานานโดยไม่มีการปรับปรุงดิน การชะล้างของดินในพื้นที่ลาดชัน ทำให้สูญเสียธาตุอาหาร รวมถึงการปลูกพืชชนิดเดียวซ้ำ ๆ โดยไม่มีการพักดิน

วิธีแก้ไขปัญหาทางเคมีของดิน ทำได้โดยการตรวจวิเคราะห์ดินอย่างสม่ำเสมอ ปรับ pH ของดินให้เหมาะสม ใช้ปุ๋ยอินทรีย์ร่วมกับปุ๋ยเคมีเพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน ที่สำคัญคือปลูกพืชตระกูลถั่วสลับกับอ้อยเพื่อเพิ่มไนโตรเจนในดิน

การดูแลรักษาดินให้มีคุณภาพดีอยู่เสมอเป็นสิ่งสำคัญสำหรับเราซึ่งเป็นเกษตรกรผู้ปลูกอ้อย การเข้าใจถึงสาเหตุที่ทำให้ดินเสื่อมโทรมจะช่วยให้มิตรชาวไร่สามารถป้องกันและแก้ไขปัญหาได้อย่างตรงจุด ส่งผลให้ผลผลิตอ้อยมีคุณภาพดี ลดต้นทุนการผลิต และสร้างความยั่งยืนให้กับอาชีพเกษตรกรของเราค่ะ

ที่มาข้อมูล : วารสาร Blueprint ดินเหนียว , วารสาร Blueprint ดินทราย